Gaat de zorgtoeslag verdwijnen?

Krijg je zorgtoeslag? Dan betaal je de zorgpremie eerst zelf, maar ontvang je een gedeelte van deze premie terug van de Belastingdienst. Een vreemde en omslachtige manier om verzekerden met een laag inkomen te compenseren voor de hoge premie. Kan de zorgverzekering niet goedkoper en kunnen we de zorgtoeslag niet gewoon afschaffen? 

Tweede Kamerleden hebben in december 2019 ingestemd met een motie voor een belastingstelsel zonder zorgtoeslag en andere toeslagen. Dat is dan rond zou je zeggen, maar zo eenvoudig is het niet. Er moet nog veel gebeuren om de toeslagen ook echt uit het systeem van belastingen te sleutelen en een vervangbaar idee in te voeren. Dit is in versnelling gekomen door de grote problemen bij de Belastingdienst met de kinderopvangtoeslag.

Zorgtoeslag ingewikkeld en kostbaar

Alleen al het in de lucht houden van de zorgtoeslag kost 70 miljoen euro per jaar aan administratieve rompslomp. Voor verzekerden is het aanvragen van de zorgtoeslag ook nog eens een ingewikkelde handeling wat tot fouten kan leiden. Het zal je maar gebeuren dat je vanwege een verkeerd antwoord op een vraag een fors bedrag terug moet betalen, zoals is gebeurd bij het aanvragen van kinderopvangtoeslag. 

Alternatief voor zorgtoeslag

Er is een alternatief bedacht door twee hoogleraren, maar daarmee wordt het systeem er niet eenvoudiger op volgens mij. De premie voor de basiszorgverzekering wordt voor iedereen met € 85 verlaagd. Als je uitgaat van een gemiddelde basispremie van € 120, blijft er dan een premie van € 35 per maand over om te betalen. Tot zover misschien een goed plan, maar dan wordt het ingewikkeld. Verzekerden moeten namelijk nog steeds het recht op zorgtoeslag berekenen en vervolgens berekenen hoeveel ze moeten betalen aan de Belastingdienst. Kan het niet eenvoudiger? 

Andere mogelijkheden

Het eerste idee ligt voor de hand en dat is om de zorgtoeslag direct te verrekenen met de zorgpremie. Dan betaal je € 35 per maand aan de zorgverzekeraar. De zorgtoeslag houdt op te bestaan en noem je voortaan 'tegemoetkoming' die meteen wordt overgemaakt aan de verzekeraars. De tekorten die hierdoor ontstaan vang je op met de heffing in de inkomstenbelasting. Wie meer verdient, draagt dus meer bij dan iemand met een laag inkomen.

Of een look-a-like ziekenfonds

Een andere optie is om weer een soort ziekenfondsverzekering te introduceren. Verzekerden met een inkomen tot € 60.000 per jaar krijgen een standaard zorgverzekering (basisverzekering) met daarin een tandartsdekking en een dekking voor fysiotherapie voor € 35. Deze verzekering kun je uitbreiden met aanvullende dekkingen tegen meerprijzen. Verdien je meer dan € 60.000? Dan blijf je in het huidige zorgstelsel met de reguliere premies. 

Niet zomaar af van zorgtoeslag

De zorgtoeslag afschaffen is niet zo even gepiept. Instemmen in de Tweede Kamer voor een belastingstelsel zonder toeslagenstelsel is één ding, maar het doorvoeren is zeer ingrijpend en complex. Het in één keer afschaffen van de toeslagen zonder allerlei andere maatregelen is niet mogelijk. 'Dat zou een enorme herverdeling van arm naar rijk met zich meebrengen' schrijft Robin Fransman in zijn blog. Binnen het ministerie wordt nu gewerkt aan modellen voor een geheel nieuw stelsel. Naar verwachting komt dit kabinet zeker niet meer aan zo’n stelselwijziging toe. De beslissing en uitwerking hiervan wordt doorgeschoven tot na de verkiezingen op 17 maart 2021.