Restitutiepolis: vrije zorgkeuze steeds meer beperkt

De consument heeft de laatste jaren steeds minder opties om een polis te vinden met echte vrije zorgkeuze. De restitutiepolis, de zorgverzekering met de meeste vrijheid, wordt de laatste jaren steeds minder aangeboden.

Sinds 2015 is het aanbod restitutiepolissen al met 1/3 afgenomen en ook de premiestijgingen maken deze zorgpolis niet interessanter voor consumenten. Integendeel, de premie voor de restitutieverzekering stijgt ieder jaar harder dan de natura- en de combinatiepolis. Restitutiepolissen worden de laatste jaren steeds vaker omgezet in combinatiepolissen. Deze trend is de volgende stap in een zorgverzekeringsmarkt waar vrije zorgkeuze steeds verder wordt beperkt. Ook lijkt de zuivere restitutiepolis te zijn verdwenen van de markt van individuele zorgverzekeringen. Sinds enkele jaren lijken er geen polissen meer aangeboden te worden die de zorgkosten zonder maximum vergoeden. Dit blijkt uit onderzoek van Poliswijzer.nl naar de individuele basisverzekeringen en de nieuwe zorgpremies voor 2022.

Beperking vrije zorgkeuze en afnemend restitutieaanbod

Sinds 2015 zijn veel restitutiepolissen veranderd in combinatiepolissen. Hierdoor is het aantal restitutiepolissen in 2022 met ongeveer eenderde afgenomen, dit terwijl het totale aanbod individuele zorgpolissen in dezelfde periode juist is gestegen met 18%. Tegenover de afname in restitutiepolissen staat een grote toename van het aantal combinatiepolissen. Combinatiepolissen zijn gestegen van één polis in 2015 naar elf polissen in 2022. Een restitutiepolis wordt een combinatiepolis als bijvoorbeeld specifieke zorg bij een niet-gecontracteerde zorgaanbieder maar tot 75% vergoed wordt. Deze ontwikkelingen tonen aan dat de vrije zorgkeuze steeds verder wordt beperkt.

Dit wordt bekrachtigd door het beeld dat de zuivere restitutiepolis niet meer lijkt te worden aangeboden. In iedere restitutiepolis wordt inmiddels niet-gecontracteerde zorg maximaal vergoed tot “het bedrag dat in de Nederlandse marktomstandigheden in redelijkheid passend is te achten”. Dit betekent dat de consument geen garantie meer heeft dat de rekening van de zorgverlener altijd volledig wordt vergoed. Voorheen kocht de consument deze onzekerheid af met de zuivere restitutiepolis, de restitutiepolis zonder gemaximeerde vergoedingen.

Het is algemeen bekend dat de zorgpremie steeds een beetje duurder wordt. De kleine verhogingen lijken wel mee te vallen maar sinds 2015 betaalt de Nederlander al gemiddeld drie maandpremies extra. Dat is gemiddeld € 343 extra premie per jaar. In 2015 betaalde je gemiddeld € 99 per maand aan je basiszorgverzekering en in 2022 is dat gestegen naar € 128 per maand.

De premiestijging is voor de restitutiepolis met € 450 het grootst. Uitgaande van 2015 betaalt de consument in 2022 gemiddeld 4 maandpremies extra per jaar. De natura- en de combinatiepolis stijgen in deze periode met respectievelijk € 308 en € 315. Ook dit zijn behoorlijke stijgingen, vooral omdat dit slechts voor de basisverzekering geldt en de stijgingen per persoon zijn. Deze conclusie trekt Poliswijzer.nl uit eigen onderzoek naar alle premies van de basisverzekeringen tussen de periode 2015 en 2022. <

Restitutie- en naturapolis: premies lopen steeds meer uiteen

Voorheen bood de restitutiepolis volledige keuzevrijheid zonder een maximale vergoeding. Deze zekerheid en duidelijkheid lijkt niet meer te bestaan. De patiënt kan ook met een restitutiepolis nog een deel van de behandeling zelf moeten betalen als de kosten van de behandeling boven het gemiddelde markttarief liggen. Ook bij een naturapolis krijgt de patiënt deze rekening als de behandeling plaatsvindt bij een niet-gecontracteerde zorgverlener. Een naturapolis geeft vooraf duidelijkheid welk deel van de kosten voor eigen rekening zijn, bijvoorbeeld 25%. De restitutiepolis en de naturapolis kennen dus tegenwoordig beide beperkingen.

In tegenstelling tot de vergoeding lopen de premies alleen maar verder uit elkaar. In 2015 was het premieverschil tussen de goedkoopste natura- en restitutiepolis nog slechts € 11 op jaarbasis. In 2022 betaal je per jaar voor de goedkoopste restitutiepolis € 264 meer dan voor de goedkoopste naturapolis.

Naderend einde collectiviteitskorting doet ook interesse in restitutiepolis verminderen

2022 is het laatste jaar dat consumenten kunnen profiteren van een collectiviteitskorting. Écht profiteren van een collectiviteitskorting doet de consument natuurlijk niet. Uit cijfers van Vektis blijkt dat de gemiddelde premie van een collectieve zorgverzekering sinds 2020 hoger ligt dan de individuele gesloten zorgverzekering. Tevens blijkt dat het aandeel collectieve zorgverzekeringen al sinds 2015 afneemt van 70,5% naar 61,6% in 2021. 

Poliswijzer.nl constateert dat de zorgpolis, die staat voor vrije zorgkeuze, het moeilijk heeft. De oorzaak is het krimpende aanbod restitutiepolissen, de omzetting naar combinatiepolis en het verdwijnen van de zuivere restitutiepolis. Ook de forse premiestijgingen dragen bij aan dit verval. De restitutiepolis  kan de volgende klap verwachten met het wegvallen van de collectiviteitskorting. Juist binnen collectiviteiten wordt twee keer zo vaak voor de restitutiepolis gekozen dan voor de individueel gesloten zorgverzekering en door het wegvallen van deze korting zullen ook meer collectieve verzekerden sneller voor een andere zorgpolis kiezen.